45 năm ngày con người lần đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng

Ngày 16/7 năm nay đánh dấu kỷ niệm 45 năm ngày con người lần đầu tiên đặt chân lên bề mặt của Mặt Trăng qua sứ mệnh Apollo 11 của NASA. Một năm đầy nỗ lực, các thử nghiệm nguy hiểm và những nhiệm vụ táo bạo đã dẫn tới cuộc đổ bộ thành công của con người lên Mặt Trăng - một sự kiện được truyền hình trực tiếp trên toàn thế giới và được chứng kiến bởi hàng triệu con người. Các phi hành gia Neil Armstrong, Michael Collins, và Buzz Aldrin đã rời khỏi Trái Đất vào ngày thứ tư rồi đáp xuống Mặt Trăng vào ngày Chúa Nhựt, họ đã dành hơn hai tiếng đồng hồ để đi bộ trên bề mặt thiên thể nầy và sau đó triển khai các thí nghiệm, thu thập các mẫu thử rồi hạ cánh an toàn ở Thái Bình Dương vào thứ năm kế tiếp sau cuộc hành trình không gian dài 8 ngày. Dưới nầy là bộ hình của sứ mệnh lịch sử đó, là "một bước nhẩy vọt của nhơn loại" vào 45 năm trước. [45 tấm hình]

Phi hành gia Buzz Aldrin đang đi bộ trên bề mặt Mặt Trăng gần module Lunar Eagle trong sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 20/7/1969. Chỉ huy của đội bay là phi hành gia Neil Armstrong đã chụp tấm hình nầy với ống kính bề mặt Mặt Trăng 70mm. Trong khi hai nhà du hành Armstrong và Aldrin đang khám phá khu vực biển Tranquility của Mặt Trăng thì phi hành gia Michael Collins vẫn đang liên lạc trong quỹ đạo Mặt Trăng. (NASA).
Phi hành gia Buzz Aldrin đang đi bộ trên bề mặt Mặt Trăng gần module Lunar Eagle trong sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 20/7/1969. Chỉ huy của đội bay là phi hành gia Neil Armstrong đã chụp tấm hình nầy với ống kính bề mặt Mặt Trăng 70mm. Trong khi hai nhà du hành Armstrong và Aldrin đang khám phá khu vực biển Tranquility của Mặt Trăng thì phi hành gia Michael Collins vẫn đang liên lạc trong quỹ đạo Mặt Trăng. (NASA).

Phi hành đoàn của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 14/7/1969. Từ trái qua : chỉ huy Neil A. Armstrong, phi công chỉ huy module Michael Collins và phi công module Mặt Trăng Edwin "Buzz" E. Aldrin, Jr. (NASA).
2. Phi hành đoàn của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 14/7/1969. Từ trái qua : chỉ huy Neil A. Armstrong, phi công chỉ huy module Michael Collins và phi công module Mặt Trăng Edwin "Buzz" E. Aldrin, Jr. (NASA).

Một cái nhìn từ trên cao cho thấy hỏa tiễn Saturn V đưa sứ mệnh Apollo 11 lên không trung vào ngày 20/5/1969. (NASA).
3. Một cái nhìn từ trên cao cho thấy hỏa tiễn Saturn V đưa sứ mệnh Apollo 11 lên không trung vào ngày 20/5/1969. (NASA).

Phi hành đoàn sứ mệnh Apollo 11 và Donald K. "Deke" Slayton vào bữa sáng truyền thống trứng và thịt bò ngày 16/7/1969. (NASA).
4. Phi hành đoàn sứ mệnh Apollo 11 và Donald K. "Deke" Slayton vào bữa sáng truyền thống trứng và thịt bò ngày 16/7/1969. (NASA).


Một kỹ sư đang làm việc trong một căn phòng màu trắng trên cao, các phi hành gia sẽ bước vô tàu vũ trụ thông qua cái phòng nầy. Hình chụp vào ngày 11/7/1969. (NASA).
5. Một kỹ sư đang làm việc trong một căn phòng màu trắng trên cao, các phi hành gia sẽ bước vô tàu vũ trụ thông qua cái phòng nầy. Hình chụp vào ngày 11/7/1969. (NASA).

Neil Armstrong vẫy tay chào đang dẫn đầu phi hành đoàn sứ mệnh Apollo 11, họ sẽ lên xe và tới bãi phóng tên lửa ở Trung tâm Vũ trụ Kennedy thuộc đảo Merritt, bang Florida vào ngày 16/7/1969. (AP Photo/File).
6. Neil Armstrong vẫy tay chào đang dẫn đầu phi hành đoàn sứ mệnh Apollo 11, họ sẽ lên xe và tới bãi phóng tên lửa ở Trung tâm Vũ trụ Kennedy thuộc đảo Merritt, bang Florida vào ngày 16/7/1969. (AP Photo/File).

Người dân Berlin của nước Đức đứng trước một cửa hàng bán TV để coi truyền hình trực tiếp sự kiện sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 16/6/1969. (AP Photo/Edwin Reichert).
7. Người dân Berlin của nước Đức đứng trước một cửa hàng bán TV để coi truyền hình trực tiếp sự kiện sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 16/6/1969. (AP Photo/Edwin Reichert).

Phóng tàu của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 16/7/1969. Nhiên liệu đã đầy đủ và sẵn sàng cho chuyến cất cánh, tên lửa Saturn V nặng 2,8 triệu kg và tạo ra lực 34,5 trệu newton lúc khởi động. (NASA).
8. Phóng tàu của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 16/7/1969. Nhiên liệu đã đầy đủ và sẵn sàng cho chuyến cất cánh, tên lửa Saturn V nặng 2,8 triệu kg và tạo ra lực 34,5 trệu newton lúc khởi động. (NASA).

Phó Tổng thống Hoa Kỳ Spiro Agnew và cựu Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson đang coi tàu của sứ mệnh Apollo 11 cất cánh cùng đám đông tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy thuộc đảo Merritt, bang Florida vào ngày 16/7/1969. (AFP/Getty Images).
9. Phó Tổng thống Hoa Kỳ Spiro Agnew và cựu Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson đang coi tàu của sứ mệnh Apollo 11 cất cánh cùng đám đông tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy thuộc đảo Merritt, bang Florida vào ngày 16/7/1969. (AFP/Getty Images).

Hỏa tiễn của sứ mệnh Apollo 11 được chụp hình lại từ một chiếc máy bay Air Force EC-135N. (NASA).
10. Hỏa tiễn của sứ mệnh Apollo 11 được chụp hình lại từ một chiếc máy bay Air Force EC-135N. (NASA).

Cái nhìn địa cầu từ trên cao cho thấy những đám mây bay cao trên mặt nước, hình được chụp từ sứ mệnh Apollo 11. (NASA).
11. Cái nhìn địa cầu từ trên cao cho thấy những đám mây bay cao trên mặt nước, hình được chụp từ sứ mệnh Apollo 11. (NASA).

Bên trong module của sứ mệnh Apollo 11, phi hành gia Edwin E. Aldrin, Jr. đang được phi hành gia chỉ huy Neil A. Armstrong chụp hình lại trong sứ mệnh nầy. (NASA).
12. Bên trong module của sứ mệnh Apollo 11, phi hành gia Edwin E. Aldrin, Jr. đang được phi hành gia chỉ huy Neil A. Armstrong chụp hình lại trong sứ mệnh nầy. (NASA).

Cái nhìn ngoài module Mặt Trăng về Trái Đất trong khi ba ngày nữa là tới Mặt Trăng. (NASA).
13. Cái nhìn ngoài module Mặt Trăng về Trái Đất trong khi ba ngày nữa là tới Mặt Trăng. (NASA).

Bà Jan Armstrong vui mừng với tấm hình của chồng mình là chỉ huy sứ mệnh Apollo 11, hình ảnh được thực hiện trong chương trình truyền hình khi tàu vũ trụ từ không gian trở về Trái Đất vào ngày 18/7/1969. Hàng ghế sau là con trai của bà, tên Mark và 6 tuổi. (AP Photo).
14. Bà Jan Armstrong vui mừng với tấm hình của chồng mình là chỉ huy sứ mệnh Apollo 11, hình ảnh được thực hiện trong chương trình truyền hình khi tàu vũ trụ từ không gian trở về Trái Đất vào ngày 18/7/1969. Hàng ghế sau là con trai của bà, tên Mark và 6 tuổi. (AP Photo).

Sắp sửa tiếp cận quỹ đạo của Mặt Trăng. Hình ảnh cho thấy cái nhìn từ trên cao, bề mặt phía tây của miệng núi lửa Daedalus. (NASA).
15. Sắp sửa tiếp cận quỹ đạo của Mặt Trăng. Hình ảnh cho thấy cái nhìn từ trên cao, bề mặt phía tây của miệng núi lửa Daedalus. (NASA).

Trái Đất mọc. Hình ảnh từ phi thuyền sứ mệnh Apollo 11 cho thấy Trái Đất đang mọc lên từ đường chân trời của Mặt Trăng. (NASA).
16. Trái Đất mọc. Hình ảnh từ phi thuyền sứ mệnh Apollo 11 cho thấy Trái Đất đang mọc lên từ đường chân trời của Mặt Trăng. (NASA).

Module liên lạc Columbia đang bay trên miệng núi lửa Taruntius K, Taruntius P, và Dorsum Cayeux (trong vùng tối Fecunditatis). Phần có thể nhìn thấy trong hình là miệng núi lửa Anvil và Taruntius H.. (NASA).
17. Module liên lạc Columbia đang bay trên miệng núi lửa Taruntius K, Taruntius P, và Dorsum Cayeux (trong vùng tối Fecunditatis). Phần có thể nhìn thấy trong hình là miệng núi lửa Anvil và Taruntius H.. (NASA).

Người liên lạc đang giữ tín hiệu với các phi hành đoàn của sứ mệnh Apollo 11 trong khi họ đang hạ cánh lên Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. Từ trái qua phải là các phi hành gia Charles M. Duke Jr., James A. Lovell Jr. và Fred W. Haise Jr.. (NASA).
18. Người liên lạc đang giữ tín hiệu với các phi hành đoàn của sứ mệnh Apollo 11 trong khi họ đang hạ cánh lên Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. Từ trái qua phải là các phi hành gia Charles M. Duke Jr., James A. Lovell Jr. và Fred W. Haise Jr.. (NASA).

Module Lunar Eagle đang sắp sửa hạ cánh được chụp hình lại từ quỹ đạo của Mặt Trăng bởi module Colombia. Bên trong module đang sắp sửa đáp xuống kia có chỉ huy Neil A. Armstrong và Edwin E. "Buzz" Aldrin Jr.. Những que dài nhô ra bên dưới được gọi là những cái cảm biến. Sau khi nó tiếp xúc với bề mặt của Mặt Trăng, nó sẽ gởi tín hiệu về để các phi hành gia tắt động cơ. (NASA).
19. Module Lunar Eagle đang sắp sửa hạ cánh được chụp hình lại từ quỹ đạo của Mặt Trăng bởi module Colombia. Bên trong module đang sắp sửa đáp xuống kia có chỉ huy Neil A. Armstrong và Edwin E. "Buzz" Aldrin Jr.. Những que dài nhô ra bên dưới được gọi là những cái cảm biến. Sau khi nó tiếp xúc với bề mặt của Mặt Trăng, nó sẽ gởi tín hiệu về để các phi hành gia tắt động cơ. (NASA).

Cái nhìn từ cửa sổ của Arstrong của module Lunar Eagle cho thấy miệng núi lửa Messier và Messier A. (NASA).
20. Cái nhìn từ cửa sổ của Arstrong của module Lunar Eagle cho thấy miệng núi lửa Messier và Messier A. (NASA).

Phi hành gia Neil Armstrong của sứ mệnh Apollo 11 đang sắp sửa đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (AP Photo).
21. Phi hành gia Neil Armstrong của sứ mệnh Apollo 11 đang sắp sửa đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (AP Photo).

Một gia đình ở Paris, Pháp đang coi truyền hình trực tiếp phi hành gia chỉ huy Neil Armstrong đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. Hàng trăm triệu người coi truyền hình trực tiếp sự kiện nầy trên khắp thế giới. (AFP/Getty Images).
22. Một gia đình ở Paris, Pháp đang coi truyền hình trực tiếp phi hành gia chỉ huy Neil Armstrong đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. Hàng trăm triệu người coi truyền hình trực tiếp sự kiện nầy trên khắp thế giới. (AFP/Getty Images).

Tấm hình đầu tiên của Neil Armstrong sau khi đặt chân lên Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (NASA).
23. Tấm hình đầu tiên của Neil Armstrong sau khi đặt chân lên Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (NASA).

Miệng núi lửa Shallow gần module Lunar. (NASA).
24. Miệng núi lửa Shallow gần module Lunar. (NASA).

Một trong những dấu chân đầu tiên được in dấu trên Mặt Trăng, đây là hình ảnh của Buzz Aldrin chụp dấu chân của ông từ sứ mệnh Apollo 11. (NASA).
25. Một trong những dấu chân đầu tiên được in dấu trên Mặt Trăng, đây là hình ảnh của Buzz Aldrin chụp dấu chân của ông từ sứ mệnh Apollo 11. (NASA).

Bóng của Buzz Aldrin và phong cảnh Mặt Trăng ảm đạm. (NASA).
26. Bóng của Buzz Aldrin và phong cảnh Mặt Trăng ảm đạm. (NASA).

Buzz Aldrin chào cờ quốc gia Hoa Kỳ trong sứ mệnh Apollo 11. Phi hành gia Neil Armstrong chụp tấm hình nầy với ống kính Hasselblad 70mm. (NASA).
27. Buzz Aldrin chào cờ quốc gia Hoa Kỳ trong sứ mệnh Apollo 11. Phi hành gia Neil Armstrong chụp tấm hình nầy với ống kính Hasselblad 70mm. (NASA).

Đám đông trong Công viên Trung tâm New York đang coi phi hành đoàn Apollo 11 đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (AP Photo/Marty Lederhandler).
28. Đám đông trong Công viên Trung tâm New York đang coi phi hành đoàn Apollo 11 đặt chân xuống bề mặt Mặt Trăng vào ngày 20/7/1969. (AP Photo/Marty Lederhandler).

Aldrin đang lấy các mẫu thí nghiệm từ module. (NASA).
29. Aldrin đang lấy các mẫu thí nghiệm từ module. (NASA).

Phi hành gia Buzz Aldrin đang thực hiện các thí nghiệm. (NASA).
30. Phi hành gia Buzz Aldrin đang thực hiện các thí nghiệm. (NASA).

Aldrin đang thiết đặt các thí nghiệm đo đạc chấn động để đo động đất và các thí nghiệm địa chấn trên Mặt Trăng. (NASA).
31. Aldrin đang thiết đặt các thí nghiệm đo đạc chấn động để đo động đất và các thí nghiệm địa chấn trên Mặt Trăng. (NASA).

Một gia đình ở Tokyo, Nhựt Bổn đang coi truyền hình trực tiếp lúc Tổng thống Richard Nixon vẫy chào các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 trên Mặt Trăng vào tháng 7/1969. (AP Photo).
32. Một gia đình ở Tokyo, Nhựt Bổn đang coi truyền hình trực tiếp lúc Tổng thống Richard Nixon vẫy chào các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 trên Mặt Trăng vào tháng 7/1969. (AP Photo).

Armstrong chụp hình cuộc đổ bộ từ xa. (NASA).
33. Armstrong chụp hình cuộc đổ bộ từ xa. (NASA).

Module Lunar đang bay lên trong khi Trái Đất đang mọc bên trên đó. (NASA).
34. Module Lunar đang bay lên trong khi Trái Đất đang mọc bên trên đó. (NASA).

Những bậc thang của module Lunar và tấm bảng kỷ niệm. Dòng chữ trên đó là : "Đây là những người đờn ông tới từ hành tinh Trái Đất đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng vào tháng bẩy năm 1969 sau Công nguyên. Chúng tui tới đây vì hòa bình cho toàn nhơn loại.". (NASA).
35. Những bậc thang của module Lunar và tấm bảng kỷ niệm. Dòng chữ trên đó là : "Đây là những người đờn ông tới từ hành tinh Trái Đất đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng vào tháng bẩy năm 1969 sau Công nguyên. Chúng tui tới đây vì hòa bình cho toàn nhơn loại.". (NASA).

Phi hành gia Neil Armstrong trở lại module Lunar sau bước đi lịch sử trên Mặt Trăng của mình. (NASA).
36. Phi hành gia Neil Armstrong trở lại module Lunar sau bước đi lịch sử trên Mặt Trăng của mình. (NASA).

Module Lunar đang bay lên trong khi Trái Đất đang mọc ở đằng kia. (NASA).
37. Module Lunar đang bay lên trong khi Trái Đất đang mọc ở đằng kia. (NASA).

Hình ảnh toàn cảnh Mặt Trăng trong chuyến bay trở về Trái Đất. (NASA).
38. Hình ảnh toàn cảnh Mặt Trăng trong chuyến bay trở về Trái Đất. (NASA).

Hình ảnh Trái Đất mọc bây giờ lớn hơn so với khi nhìn từ Mặt Trăng. Hình nầy được chụp từ module Columbia trong chuyến trở về của sứ mệnh Apollo 11. (NASA).
39. Hình ảnh Trái Đất mọc bây giờ lớn hơn so với khi nhìn từ Mặt Trăng. Hình nầy được chụp từ module Columbia trong chuyến trở về của sứ mệnh Apollo 11. (NASA).

Phi hành đoàn Apollo 11 đang leo lên trực thăng sau khi hạ cánh thành công vào ngày 24/7/1969. (AP Photo).
40. Phi hành đoàn Apollo 11 đang leo lên trực thăng sau khi hạ cánh thành công vào ngày 24/7/1969. (AP Photo).

Trạm Kiểm soát Vận hành của sứ mệnh tại Trung tâm Kiểm soát đang ăn mừng vì sự kết thúc thành công của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 24/7/1969. (NASA).
41. Trạm Kiểm soát Vận hành của sứ mệnh tại Trung tâm Kiểm soát đang ăn mừng vì sự kết thúc thành công của sứ mệnh Apollo 11 vào ngày 24/7/1969. (NASA).

Tổng thống Richard M. Nixon ở Trung tâm hồi phục tại Thái Bình Dương chào đón phi hành đoàn Apollo 11 trên tàu U.S.S. Hornet. Sứ mệnh Apollo 11 đáp xuống vào lúc 11:49 (CDT - Múi giờ ban ngày miền trung Bắc Mỹ) ngày 24/7/1969 tại điểm cách khoảng 812 hải lý về phía tây nam so với Hawaii và chỉ 12 hải lý tính từ tàu sân bay U.S.S. Hornet. (NASA).
42. Tổng thống Richard M. Nixon ở Trung tâm hồi phục tại Thái Bình Dương chào đón phi hành đoàn Apollo 11 trên tàu U.S.S. Hornet. Sứ mệnh Apollo 11 đáp xuống vào lúc 11:49 (CDT - Múi giờ ban ngày miền trung Bắc Mỹ) ngày 24/7/1969 tại điểm cách khoảng 812 hải lý về phía tây nam so với Hawaii và chỉ 12 hải lý tính từ tàu sân bay U.S.S. Hornet. (NASA).

Đoàn diễu hành chào mừng thành công sứ mệnh Apollo 11 trên đường số 42 của thành phố New York vào ngày 13/8/1969. Trong chiếc xe dẫn đầu từ bên trái qua là Edwin Aldrin, Michael Collins và Neil Armstrong. Đoàn diễu hành đang đi tới tòa nhà của Liên Hiệp Quốc. (AP Photo/STF).
43. Đoàn diễu hành chào mừng thành công sứ mệnh Apollo 11 trên đường số 42 của thành phố New York vào ngày 13/8/1969. Trong chiếc xe dẫn đầu từ bên trái qua là Edwin Aldrin, Michael Collins và Neil Armstrong. Đoàn diễu hành đang đi tới tòa nhà của Liên Hiệp Quốc. (AP Photo/STF).

Các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 đang đội nón sombrero và bận poncho - trang phục truyền thống của nước Mexico - đang ở giữa đám đông tại Mexico City. Họ đang trong tour thiện chí của tổng thống (Presidential Goodwill Tour), tour nầy mang các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 và vợ của họ đi tới 24 quốc gia và 27 thành phố trong vòng 45 ngày. (NASA).
44. Các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 đang đội nón sombrero và bận poncho - trang phục truyền thống của nước Mexico - đang ở giữa đám đông tại Mexico City. Họ đang trong tour thiện chí của tổng thống (Presidential Goodwill Tour), tour nầy mang các phi hành gia của sứ mệnh Apollo 11 và vợ của họ đi tới 24 quốc gia và 27 thành phố trong vòng 45 ngày. (NASA).

Phi hành gia Neil Armstrong của sứ mệnh Apollo 11 cùng vợ của mình là Jan và hai đứa con trai là Ricky và Mark đang đắm chìm trong những dải băng khi họ đang đi xuống đường chánh ở Houston trong một cuộc diễu hành tôn vinh các phi hành gia tại Houston, Texas vào ngày 16/8/1969. (AP Photo).
45. Phi hành gia Neil Armstrong của sứ mệnh Apollo 11 cùng vợ của mình là Jan và hai đứa con trai là Ricky và Mark đang đắm chìm trong những dải băng khi họ đang đi xuống đường chánh ở Houston trong một cuộc diễu hành tôn vinh các phi hành gia tại Houston, Texas vào ngày 16/8/1969. (AP Photo).

Anh Tuấn Nguyễn dịch theo The Atlantic